سرطان تخمدان | علل و علائم چیست؟ | جراح و متخصص زنان اصفهان

آیا سرطان تخمدان کشنده است ؟

می دانستید سرطان تخمدان پنجمین سرطان شایع و مرگ آفرین در زنان است. در میان تمام سرطان های دستگاه تناسلی در زنان ( که بافت های رحم، تخمدان و دهانه رحم را درگیر می کند) سرطان تخمدان بیشترین خطر مرگ را دارد.این سرطان به معنی رشد توده سرطانی در تخمدان ها می باشد.

حقیقت هایی در رابطه با سرطان تخمدان

فاکتورهای خطر زا در سرطان تخمدان شامل سابقه خانوادگی، سنین بالا، تاریخچه بیماری و بیماری چاقی بیش از حد. راه های درمانی شامل رادیوتراپی، جراحی و شیمی درمانی می باشد. این سرطان اگر در مراحل اولیه شناسایی شود، ۹۴ درصد احتمال زنده ماندن بیمار به مدت حداقل ۵ سال وجود دارد.

علائم سرطان تخمدان

درد در ناحیه لگن می تواند نشانه سرطان تخمدان باشد. اکثر سرطان های تخمدان در ابتدا پوشش بیرونی یا اپیتلیوم را در تخمدان ها درگیر می کنند. در مراحل اولیه سرطان ممکن است هیچ علائمی مشاهده نشده و یا علائم بسیار ناچیزی مشاهده شود.

علائم سرطان تخمدان ممکن است مشابه علائم دیگر وضعیت ها یا شرایط، مثل سندروم پیش از قاعدگی، سندروم روده تحریک پذیر یا مشکل موقتی در مثانه باشد.

تفاوت اصلی بین این سرطان و دیگر بیماری ها، ماندگاری و پیش رفت در میزان درد و علائم می باشد.

اولین علامت این سرطان شامل موارد زیر هستند:

درد در ناحیه لگن، زیر شکم یا قسمت پایین بدن
درد در پشت و کمر
سوء هاضمه و سوزش سر دل
احساس سیری زود هنگام
تکرر ادرار
درد هنگام آمیزش جنسی
تغییر در گوارش و عملکرد روده مثل یبوست
علائم سرطان تخمدان پیشرفته
حالت تهوع
کاهش وزن ناگهانی
تنفس با دشواری
خستگی مفرط
کم اشتهایی

در تجربه های فردی مواردی مثل نفخ معده و فشار یا درد در شکم و لگن بیشتر از چند هفته دیده می شود که باید سریعاً به پزشک متخصص انکولوژی مراجعه شود.

عوامل سرطان تخمدان

سرطان زمانی اتفاق می افتد که سلول های بافت مورد نظر به تقسیم سلولی پرداخته و به صورت غیر معمول چندین برابر می شوند. با این حال دلیل قطعی این اختلال هنوز مشخص نیست.

فاکتورهای خطر زا در زیر، رابطه مستقیمی با احتمال پیش رفت این بیماری دارند:

سابقه خانوادگی :

زنانی که مادر یا خواهر یا اقوام نزدیک به این سرطان یا سرطان سینه مبتلا هستند، احتمال پیش رفت این بیماری در فرد بیشتر از سایرین است. آزمایش ژنتیکی جهت تشخیص اینکه آیا فرد ژن مربوط به این سرطان را دارد، صورت می گیرد.

سن و سال :

بیشتر سرطان های تخمدان بعد از یائسگی اتفاق می افتند و مخصوصاً در زنان بالای ۶۳ سال دیده شده است. تا قبل از ۴۰ سالگی احتمال ابتلا به این بیماری بسیار نادر است.

تاریخچه بارداری :

زنانی که تجربه یک یا دو بارداری کامل را مخصوصاً تا قبل از ۲۶ سالگی داشته اند، خطر ابتلا به این بیماری بسیار کاهش می یابد. هرچه تعداد بارداری بیشتری را تجربه کرده باشند، خطر ابتلا کاهش می یابد. همچنین شیر دادن در دوران شیر دهی نیز احتمال این بیماری را کاهش می دهد.

قرص های ضد بارداری :

قرص های ضد بارداری برای ۳ تا ۶ ماه از خطر ابتلا به سرطان تخمدان می کاهد. هرچه بیشتر از این قرص ها استفاده شود، خطر ابتلا کاهش می یابد. تزریق هورمون ضد بارداری (DMPA) مخصوصاً برای سه سال یا بیشتر، از احتمال ابتلا به این سرطان می کاهد.

درمان باروری :

داروهای باروری نسبت مستقیمی با خطر ابتلا به سرطان تخمدان دارند، مخصوصاً در زنانی که بیشتر از یک سال بدون اینکه باردار شوند، از این قرص ها استفاده کردند. احتمال ابتلا به این سرطان در بانوانی که قدرت باروری ندارند نسبت به دیگران بیشتر است.

سرطان سینه :

متاسفانه بانوانی که به سرطان سینه مبتلا هستند، شانس بالاتری برای سرطان تخمدان دارند. بدین دلیل در صورت تشخیص سرطان سینه یا مشاهده ژن مثبت سرطان سینه در آزمایشات، اقدامات پیشگیری کننده صورت می گیرد.

هورمون تراپی :

هورمون تراپی خطر پیش رفت سرطان را کمی بالا می برد. هرچه هورمون تراپی ادامه پیدا کند، ریسک ابتلا به این سرطان بیشتر می شود. در صورت قطع هورمون تراپی، بدن به وضعیت عادی بر می گردد.

آندروژن تراپی مانند استفاده از دارو، خطر ابتلا را افزایش می دهد.

چاقی بیش از حد و اضافه وزن :

چاقی و اضافه وزن خطر ابتلا به بسیاری از سرطان ها را افزایش می دهد. سرطان تخمدان در زنان با شاخص توده بدنی (BMI) بالاتر از ۳۰ شایع تر می باشد.

جراحی اندام های تناسلی :

در صورت سابقه جراحی در اندام های تناسلی، ریسک ابتلا به سرطان تخمدان کاهش می یابد. در زنانی که تحت درمان از طریق لیزر لوله های رحمی قرار می گیرند، خطر ابتلا تا ۷۰ درصد کاهش می یابد. همچنین هیستروکتومی تا ۳۰ درصد خطر ابتلا را می کاهد.

آندومتریوز :

زنانی که مبتلا به آندومتریوز هستند نسبت به زنان دیگر، ۳۰ درصد بیشتر خطر پیش رفت این سرطان را دارند.

مراحل بیماری

در صورتی که این سرطان تشخیص داده شود، قدم بعدی مشخص کردن مرحله بیماری و درجه آن است.

مرحله سرطان به درجه گستردگی این بیماری بر می گردد. روش های مختلفی جهت تعیین درجه سرطان وجود دارد. در زیر به شرح هر یک از مراحل بیماری می پردازیم:

مرحله اول : سلول های سرطانی تنها یک تخمدان یا هر دو تخمدان را درگیر کرده و به نواحی و اعضای دیگر، گسترش نمی یابند.

مرحله دوم : سرطان یک یا هر دو تخمدان را درگیر کرده و به نواحی اطراف لگن خاصره مانند رحم، لوله های رحمی، مثانه و مقعد هر سرایت می کند.

مرحله سوم : سرطان یک یا هر دو تخمدان را درگیر کرده و به بافت شکم و غدد لنفاوی نیز سرایت می کند.

مرحله چهارم : سرطان به دیگر بافت های بدن، بیرون از نواحی اطراف دستگاه تناسلی سرایت می کند. این نواحی شامل شکم و لگن می باشد. اعضای دیگر بدن مثل کبد، طحال و مایعات اطراف ریه ها نیز درگیر می شوند.

تشخیص درست درجه و مرحله این بیماری برای انتخاب بهترین درمان به پزشک کمک می کند. ولی تشخیص درست درجه این سرطان نمی تواند به پیش بینی وضعیت پیش رفت آن کمک کند.