چه عواملی سبب بروز سرطان مهبل می شوند ؟
سرطان واژن یا سرطان مهبل نوعی بیماری نادر است که در سلول های موجود در سطح واژن یا مهبل رخ می دهد. سرطان مهبل زمانی است که لب های واژن درگیر می شود و در صورتی که قسمت داخلی واژن یا لوله واژن درگیر شود سرطان واژن نامیده می شود. این امر باعث تولید یک توده بافت شده که با عنوان تومور شناخته می شود.
علت وقوع این امر در مورد سرطان مهبل ناشناخته است اما موارد خاص می توانند احتمال ابتلا به این بیماری را افزایش دهند.
اما عوامل زیر خطر ابتلا به این بیماری را افزایش می دهند:
- افزایش سن
- نئوپلازی داخل اپيتليومي فرج (VIN) – جایی که سلول های داخل مهبل غیر طبیعی بوده و در معرض خطر سرطانی شدن باشند.
- عفونت مداوم با انواع خاصی از ویروس پاپیلومای انسانی (HPV)
- بیماری های پوستی تاثیرگذار روی مهبل مانند لیکن اسکلروزیس
- استعمال دخانیات
با توقف استعمال دخانیات و اقداماتی برای کاهش ابتلا به عفونت HPV ممکن است بتوانید خطر ابتلا به سرطان مهبل را کاهش دهید.
در ادامه به بررسی این عوامل با جزئیات بیشتر می پردازیم.
افزایش سن
خطر ابتلا به سرطان مهبل با افزایش سن، افزایش می یابد. بیشتر موارد سرطان مهبل در زنان بالای 65 سال ایجاد می شوند اما خیلی اوقات زنان زیر 50 سال نیز می توانند درگیر آن شوند.
نئوپلازی داخل اپيتليومي فرج (VIN)
نئوپلازی داخل اپيتليومي فرج (VIN) یک بیماری پیش سرطانی است.
این وضعیت یعنی در سلول های خاصی در مهبل تغییراتی ایجاد می شود که سرطانی نیستند اما به طور بالقوه می توانند در آینده تبدیل به سرطان شوند. این یک روند تدریجی است که معمولا بیش از 10 سال طول می کشد.
در بعضی موارد سلول های غیر طبیعی می توانند خود به خود از بین بروند. با این حال به دلیل خطر ابتلا به سرطان، اغلب درمان برای حذف سلول های آسیب دیده توصیه می شود. علائم VIN شبیه سرطان مهبل هستند و شامل خارش مداوم مهبل و ایجاد پچ های پوستی تغییر رنگ یافته می شوند.
دو نوع نئوپلازی داخل اپيتليومي مهبل (VIN) وجود دارند:
- نئوپلازی داخل اپيتليومي فرج (VIN) معمول یا تمایز نیافته – این وضعیت معمولا زنان زیر 50 سال را تحت تاثیر قرار می دهد و به نظر می رسد که ناشی از عفونت HPV باشد.
- نئوپلازی داخل اپيتليومي فرج (VIN) متمایز یا (dVIN) – این وضعیت نادر است و معمولا زنان بالای 60 سال با بیماری های پوستی تاثیرگذار روی مهبل را تحت تاثیر قرار می دهد.
ویروس پاپیلومای انسانی (HPV)
ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) نامی است که به گروهی از ویروس های تاثیر گذار روی پوست و غشاهای مرطوب موجود در بدن (مانند آنهایی که در دهانه رحم، مقعد، دهان و گلو قرار دارند) اطلاق می شود.
این ویروس ها در حین رابطه جنسی از جمله رابطه جنسی مقعدی و دهانی منتقل می شوند.
انواع مختلف HPV وجود دارند و بیشتر افراد در طول زندگی خود به آنها آلوده می شوند.
در بیشتر موارد ویروس بدون آسیب رساندن به بدن از بین می رود و منجر به مشکلات بعدی نمی شود.
با این حال HPV حداقل در 40% از زنان مبتلا به سرطان مهبل وجود داشته که نشان می دهد این ویروس ها می توانند خطر ابتلا به بیماری را افزایش دهند.
وجود HPV باعث تغییر در سلول های دهانه رحم و در نتیجه منجر به سرطان دهانه رحم می شوند.
تصور می شود که این ویروس ها می توانند تاثیر مشابهی روی سلول های مهبل داشته باشند که به VIN معروف است.
بیماری های پوستی
چندین بیماری پوستی می توانند روی مهبل تاثیر بگذارند. در تعداد کمی از موارد ابتلا این بیماری ها با خطر ابتلا به سرطان مهبل همراه هستند. در مورد از اصلی ترین بیماری های مرتبط با سرطان مهبل، بیماری های لیکن اسکلروزیس و لیکن پلان هستند. هر دو بیماری باعث خارش، زخم و تغییر رنگ مهبل می شوند.
تخمین زده شده است که کمتر از 5% زنان که به یکی از این بیماری ها مبتلا هستند به سرطان مهبل دچار می شوند. اینکه درمان چقدر می تواند این شرایط خطر را کاهش دهد، هنوز مشخص نیست.
استعمال دخانیات
استعمال دخانیات خطر ابتلا به VIN و سرطان مهبل را افزایش می دهد. این ممکن است به این دلیل باشد که استعمال دخانیات تاثیر سیستم ایمنی بدن را کاهش داده و توانایی آن در از بین بردن ویروس HPV را کمتر می کند. بنابراین بدن در برابر اثرات ویروس آسیب پذیرتر می شود.
نحوه درمان سرطان مهبل
درمان اصلی سرطان مهبل، جراحی برای برداشتن بافت سرطانی آن و غدد لنفاوی حاوی سلول های سرطانی است. همچنین بعضی از افراد می توانند پرتو درمانی کرده و از پرتوها برای از بین بردن سلول های سرطانی استفاده کنند یا با شیمی درمانی و استفاده از داروها این کار را انجام دهند.
می توان از هر دو روش برای از بین بردن سلول های سرطانی استفاده کرد. در صورت عدم توانایی کافی برای انجام عمل جراحی و از بین بردن همه سلول های سرطانی یا گسترش سرطان، از پرتو درمانی و شیمی درمانی استفاده می شود.
آیا می توان از سرطان مهبل پیشگیری کرد؟
تصور نمی شود که بتوان به طور کامل از سرطان ولوو پیشگیری کرد اما می توان با اقدامات زیر خطر بروز آن را کاهش داد:
- تمرین رابطه جنسی ایمن تر – استفاده از کاندوم در هنگام رابطه جنسی می تواند از شما در برابر ویروس HPV محافظت کند.
- حضور در غربالگری دهانه رحم – این غربالگری می تواند HPV و مشکلات پیش سرطانی مانند VIN را تشخیص دهد.
- توقف استعمال دخانیات
- همچنین واکسیناسیون HPV می تواند احتمال ابتلا به سرطان مهبل را کاهش دهد.
- اکنون این امر به عنوان بخشی از برنامه روتین ایمن سازی کودکان به تمام دختران 12 تا 13 ساله ارائه می شود.
مطالب خواندنی و پیشنهادی دکتر فهیمه ثابت متخصص زنان اصفهان :
